16 okt Design met dunne-film solar voor Eindhovens park

Drie ontwerpstudio’s bedachten hoe je dunne-filmzonnepanelen kunt toepassen in het toekomstige park in het Emmasingel kwadrant in Eindhoven. Solliance stelde een flexibel zonnepaneel ter beschikking en voorzag hen van advies. De kandidaten – Studio Toer, VANTOT en Studio Bas Sala – pitchten 11 oktober hun schetsontwerp. De winnaar van deze Solar Square Design Challenge wordt bekend gemaakt tijdens de Dutch Design Week

Studio Bas Sala

Zwart, glad, technisch: Bas Sala voelde zich weinig aangetrokken tot het uiterlijk van traditionele zonnepanelen. Zijn Rotterdamse ontwerpbureau bedacht daarom een aansprekender ‘verpakking’ voor zonnecellen, in het bijzonder die waarnaar Solliance onderzoek doet. “Dan hoeven we zonnepanelen niet langer te verbergen.”

“Als je deze technologie breder wil toepassen – en dat wil je – dan heb je een vorm nodig die geïntegreerd kan worden in de omgeving”, vervolgt hij. Studio Bas Sala bedacht een element met een houtachtige structuur. Deze nieuwe toepassing van dunne-filmzonnecellen is nader uitgewerkt in een ontwerp voor het park.

De elementen kunnen worden gebruikt als bestrating, gevelbekleding of in bijvoorbeeld straatmeubilair. Ze wekken hun eigen energie op, zijn lichtgevend en worden via internet met elkaar verbonden en aangestuurd. Door kleur en lichtintensiteit op afstand te beïnvloeden, wordt een sfeer gecreëerd die past bij wat er op dat moment in de stad gebeurt.

Smart Gender noemt Bas het schetsontwerp, een verwijzing naar een gedempt riviertje dat deels terugkeert in het centrum van Eindhoven. Zoals de Gender in het park gaat meanderen, vormen de door Studio Bas Sala bedachte elementen een nieuwe stroom door het park.

Hij is enthousiast over het flexibele zonnepaneel dat Solliance beschikbaar stelde. “We waren bekend met een variant die minder vouwbaar was en minder dun. Dit is veel beter.” Ook over de samenwerking met het onderzoeksinstituut is hij zeer te spreken. “De mensen die ik heb ontmoet, hebben een open houding. Daardoor konden we samen snel stappen maken.”

VANTOT

Ze doen denken aan lampionnetjes, de lichtmodules die Studio VANTOT bedacht voor het park. “We stelden onszelf de vraag: wat kunnen we met dit materiaal?” zegt Esther Jongsma over het flexibele zonnepaneel van Solliance. Veel, zo bleek. “We hebben het verlijmd op aluminium golfplaat, rond geknipt, gevouwen en geperforeerd. En ja, we weten zeker dat het werkt.”

De bovenkant van het zonnepaneel vangt zon, de aluminium onderkant weerkaatst het licht van de ledlamp die eronder hangt aan twee dunne stalen draadjes. Studio VANTOT heeft het afstandelijk aandoende materiaal letterlijk weten om te buigen tot iets vriendelijks. Behapbaar, noemt Esther het.

Met de modules – de lampionnetjes – kun je alle kanten op. “Ons concept is erg schaalbaar.” Als ze ophangen aan staaldraden langs de kijklijnen in het park, fungeren ze als straatverlichting. “Helemaal mooi zou het zijn als de modules zich langs de draden naar het punt met de meeste zon verplaatsen”, zegt Esther. Ook kunnen ze worden opgehangen aan een net van staaldraad, zodat ze een soort dak vormen.

De lichtontwerpers van VANTOT werkten tot nu toe vooral met led. Esther is erg enthousiast de flexibele zonnepanelen. “Dit biedt veel meer mogelijkheden dan zo’n rechte plaat.”

Niet alleen de kans om met dit bijzondere materiaal te werken sprak Esther aan in deze challenge. Ze werkt graag met diverse partijen samen, en dan ook nog eens aan een project in de openbare ruimte, in haar eigen stad. “Ik vond het ook een bijzondere ervaring om bij Solliance langs te gaan.”

Studio Toer

Het ontwerp van Studio Toer is een knipoog naar de nostalgische concertkiosk zoals je die op sommige Brabantse dorpspleinen ziet. De dunne-filmzonnepanelen zijn verwerkt in het gebogen dak. “Het is onmogelijk dit met traditionele panelen te doen”, zegt Wouter Widdershoven van Studio Toer uit Eindhoven.

“We moeten toe naar een energietransitie”. Dat staat voor Wouter vast. Energieproductie is daardoor steeds minder iets wat ver buiten ons gezichtsveld plaatsvindt, in centrales buiten de stad. “Je kunt zonnepanelen niet verstoppen; we zullen ze moeten accepteren.”

Met de kiosk wil Studio Toer bijdragen aan die acceptatie. Door mensen letterlijk de kracht van zonne-energie te laten beleven. Als de zon schijnt, gaat de kiosk heel langzaam draaien. “We wilden het proces in de zonnecel zichtbaar maken. Niet door het uit te leggen, maar door het te laten voelen.”

Al eerder paste Studio Toer zonnecellen toe in een ontwerp. “We dachten tot voor kort in dunne, breekbare platen. Dat dunne film bestond was ons niet bekend.” Het was wel even puzzelen hoe ze het flexibele paneel konden toepassen. Maar toen ze eenmaal wisten wat wel en niet kon, bleken de mogelijkheden eindeloos.

In het schetsontwerp krijgt de kiosk een dak van staal of kunststof gelamineerd met dunne film. “Het wordt een ranke, gebogen constructie”, licht Wouter toe. Het idee is dat mensen straks op het draaiplateau gaan zitten als ze bijvoorbeeld tussen de middag in het park hun boterhammetje opeten. En dat in Wouters eigen stad: “Dat dit een thuiswedstrijd is, maakt het extra leuk.”

De uitslag van de Solar Square Design Challenge wordt 27 oktober om 13 uur bekend gemaakt tijdens het World Design Event, tijdens de Dutch Design Week. Dit gebeurt in het Stadhuis in Eindhoven, waar de ontwerpen voor het Emmasingel kwadrant geëxposeerd worden.

De jury van de Solar Square Design Challenge bestaat uit Mary-Ann Schreurs (Wethouder van Innovatie en Design, Cultuur en Duurzaamheid in Eindhoven), Mike Thompson (Designer, Thought Collider), Mi Ling (Hanergy), Nicolle Lambrechts (Beleidsadviseur Energy & Clean Tech Provincie Noord-Brabant) en Huib van den Heuvel (Directeur Solliance Solar Research).

Meer info: Switchlight / Solar Square Challenge